De gemeenteraad van Lelystad wil niet bezuinigen ondanks een dreigend begrotingstekort. Columnist Kees Bakker legt uit waarom dat verstandig is

Het heeft te maken met de voorziene nieuwe manier waarop gemeenten straks geld krijgen van het Rijk. Hoe die regeling er precies uit gaat zien, hoeveel Lelystad uiteindelijk zal krijgen, hoeveel men dan tekort komt en of daar ook compensatie voor komt: het is koffiedik kijken.

Juist omdat er zoveel onzeker is, lijkt de gemeenteraad niet van plan nu al voor te willen sorteren op hoe men dat tekort in 2026 en latere jaren te lijf gaat. Het CDA wil dat wel. Misschien niet voor het volle pond, maar in ieder geval voor een deel van het dreigende tekort.

Dat klinkt ook logisch. Als je zelf voorziet dat je over drie jaar minder te besteden hebt, bijvoorbeeld omdat je met pensioen gaat, zou het een goed idee kunnen zijn nu vast te bedenken waar je op je uitgaven kunt besparen. Toch is het voor een gemeente geen goed idee, wat mij betreft.

Ten eerste is er nog heel erg veel onduidelijk. Hoe groot het tekort zal zijn, of er tegen die tijd ook meevallers zijn, of nog meer tegenvallers: je weet het niet.

Ten tweede: een stad die wil groeien, moet juist eerst investeren. In de bestaande stad, in de voorzieningen. Groei gaat niet zomaar, landelijk huizentekort of niet. Je moet de mensen die hier willen gaan wonen ook overtuigen van het feit dat Lelystad een geweldige stad is om in te wonen. Dat doe je niet door nu op allerlei zaken te gaan bezuinigen.

Ten derde, misschien wel het belangrijkste argument: bezuinigen haalt enorm veel overhoop. Praten over bezuinigingen op instellingen, voorzieningen of regelingen lokt protest uit en kan zorgen voor paniek bij de desbetreffende organisaties. Als dan later blijkt dat het allemaal niet nodig was, en dat je uiteindelijk niet hoeft te bezuinigen, is er al veel kwaad geschied. Dat moet je dus niet doen, niet voordat het nodig is. En ‘we’ hebben nog even de tijd. Volgend jaar is er al weer meer duidelijk, het jaar daarop nog meer. Als er dan nog bezuinigd moet worden, kan dat dan altijd nog.

De stad heeft juist de blik weer vooruit gericht. Na jaren van bezuinigen op allerlei voorzieningen en instellingen is er weer wat geld te besteden. Dat zorgt voor een nieuw elan. Dat moet je niet doodslaan door nu eventuele bezuinigingen in het vooruitzicht te stellen.

Er wordt ook gesproken over ‘zero based budgetting’. Dat is een manier om de gemeentelijke begroting helemaal uit te kleden en alle inkomsten en uitgaven tegen het licht te houden. Welke uitgaven zijn onontkoombaar, welke uitgaven niet, waar wordt misschien dubbel geld aan uitgegeven, welke inkomsten zijn wellicht te verhogen? Dat is een tijdrovend en intensief proces en kost veel mankracht en politieke inspanning, maar dat lijkt me een betere manier om je voor te bereiden op een begrotingstekort dan bezuinigen.